Trends en uitdagingen binnen het juridische landschap (Eind 2024 - Begin 2025)
In Q4 van kijken we al voorzichtig terug op een 2024 dat voor de juridische sector veel dynamiek met zich meebracht, gedreven door maatschappelijke, technologische en geopolitieke ontwikkelingen. 2025 belooft een cruciaal jaar te worden voor advocaten wereldwijd, met opkomende trends die aanpassingsvermogen en vooruitziendheid vereisen.
Technologie transformeert de juridische praktijk
AI, AI, AI. Kunstmatige intelligentie is overal. De komende jaren zullen gekenmerkt worden door ingrijpende transformaties als gevolg van de snelle technologische vooruitgang. We staan waarschijnlijk pas aan het begin van de ontwikkeling. Kunstmatige intelligentie en blockchain worden steeds belangrijkere juridische tools, voor juridisch onderzoek en analyse van documenten en contracten, maar zeker ook in toenemende mate om stukken samen te stellen en transacties te faciliteren en te documenteren.
Dat maakt LegalTech een snel groeiende sector. Op Legal Geek in London waren dit jaar meer dan 3250 aanwezigen, een groei van 30% ten opzichte van het jaar ervoor. Met meer dan 90% van de standhouders die in hun product een vorm van kunstmatige intelligentie verwerkt heeft. Dat Legal Tech volwassen wordt was al duidelijk toen eind vorig jaar startup Inspira de Pitch Competitie van Web Summit 2023 won. Inspira werkt met generatieve kunstmatige intelligentie en gebruikt technologie om juridische informatie te democratiseren en toegankelijker te maken voor iedereen.
Als advocaten ontkom je er niet aan om op de hoogte te blijven van de mogelijkheden die technologie biedt om je efficiëntie te verhogen en innovatieve oplossingen aan je cliënten te bieden. Je concurrenten zijn daar namelijk al mee bezig. Tegelijkertijd brengt de opkomst van technologie ook nog steeds ethische kwesties met zich mee, zoals privacy en gegevensbeveiliging. Er liggen grote kansen voor de juridische beroepsgroep, maar het vereist een zorgvuldige balans tussen innovatie en ethische verantwoordelijkheid.
Thuiswerken en virtuele Rechtbanken
De wereldwijde verschuiving naar thuiswerken, versneld door de COVID-19-pandemie, heeft ook de juridische sector sterk beïnvloed. Advocatenkantoren omarmden flexibele werkregelingen, en rechtszittingen konden ineens ook virtueel plaatsvinden. Advocaten hebben zich aangepast aan deze nieuwe realiteit door zich te bekwamen in virtuele communicatie- en samenwerkingstools. Deze ontwikkeling heeft ons allemaal veel extra mogelijkheden gebracht en zet zich de komende jaren door, maar ondertussen zien we ook een herwaardering van het fysiek samenwerken en samenkomen. Veel kantoren schroeven het aantal dagen dat medewerkers op kantoor verwacht worden weer enigszins op.
Opkomst van ESG- en klimaatgerelateerde juridische acties
Milieu-, sociale en governance kwesties (ESG) krijgen steeds meer aandacht, waardoor er een groeiende nadruk ligt op de verantwoordelijkheid van bedrijven voor hun milieu-impact. Een studie van het Harvard Law School Forum over Corporate Governance laat zien dat ESG-gerelateerde aandeelhoudersvoorstellen bij Fortune 250-bedrijven de afgelopen vijf jaar meer dan verdubbeld zijn. In de VS zien we dat zich een tegenbeweging aftekent, maar in Europa is nieuwe Europese wetgeving over duurzame verslaglegging inmiddels een feit. De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) draagt bedrijven op om transparant te zijn over hun duurzaamheidsprestaties. Dit zal z'n invloed hebben op de markt en leiden tot extra juridisch werk
Cyberbeveiliging en gegevensbescherming
Met de toenemende frequentie en complexiteit van cyberdreigingen zijn cyberbeveiliging en gegevensbescherming een extra zorg voor advocaten geworden. De juridische sector heeft de taak om gevoelige klantinformatie te beschermen en te zorgen voor naleving van de steeds veranderende wetgeving op het gebied van gegevensbescherming. Naarmate cyberdreigingen evolueren en met name ook de grotere cliënten op dit vlak extra eisen stellen, moeten advocaten en kantoren robuuste maatregelen implementeren en op de hoogte blijven van de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van gegevensbeveiliging.
Diversiteit, gelijkheid en inclusie
Vanuit de Angelsaksische markt ontstaat ook in de Nederlandse advocatuur een groeiende aandacht voor diversiteit, gelijkheid en inclusie. Grote cliënten geven de voorkeur aan samenwerking met advocatenkantoren die aantoonbaar deze waarden omarmen. Ook de krapte op de arbeidsmarkt vormt voor veel advocatenkantoren een stimulans om onbewuste vooroordelen aan te pakken en inclusieve werkplekken te bevorderen.